Początek trasy i tabliczka granicy zaborów

Rezerwat przyrody „Dolina Kluczwody” położony jest w odległości około 18 km na zachód od centrum Krakowa, pomiędzy Wierzchowiem, Zelkowem i Wielką Wsią, pomiędzy gminami Zabierzów i Wielka Wieś.

Trasę rozpoczynamy na parkingu znajdującym się przy ulicy Jana Pawła II w Pradłach, czyli części miejscowości Wierzchowie.  Za parkingiem kierujemy się na południowy wschód i szlakiem pieszym Modlnica–Jaskinia Wierzowska biegniemy lekko w dół. Zaraz na samym początku szlaku, tuż za niewielką kładką nad potokiem Kluczwoda,  za ogrodzeniem prywatnej posesji, leżącej przy szlaku, ustawiono rekonstrukcję słupów granicznych, ozdobionych herbami Habsburgów i Romanowów – dynastii panujących w ówczesnych Austrii i Rosji, oraz tablicę informującą o granicy zaborów, a dokładniej cesarstwa Austrii i Rosji, która tędy przebiegała (może pamiętamy jeszcze ze szkoły „Wesele” Wyspiańskiego; Jasiek – ten od złotego roku i czapki z pawimi piórami, miał jechać konno za granicę, czyli właśnie tu!) Potok Kluczwoda przez około sto lat był granicą między zaborem austriackim i rosyjskim.

Po dziewięciuset metrach szlak rowerowy odbija w lewo, a my wciąż biegniemy prosto – tym razem w dół. Po czterystu metrach z prawej strony mijamy odbijający szlak do Rezerwatu Przyrody „Dolina Kluczwody”. Chwilowo zupełnie nas on nie interesuje; biegniemy dalej, by po 930 metrach minąć grupę skał. To Zamkowa Skała  z zachowanymi na szczycie pozostałościami niewielkiej strażnicy, która powstała na początku XIV wieku – najbardziej charakterystycznej skałki kojarzonej z Doliną Kluczwody. Tuż za nią nasz szlak zakręca w prawo, a my razem z nim. Po czterystu metrach do naszej trasy dołącza szlak rowerowy, którym podążamy dalej.

Szczelina w Szerokiej, potok Kluczwoda i okrężna droga przez Gacki

Wbiegamy – i jest to mocny, acz króciutki podbieg na Szczelinę w Szerokiej i od razu z niej zbiegamy. Biegnąc mijamy wiele skałek – ostańców z ich stromymi, często niemal pionowymi ścianami. Są one zbudowane z wapienia skalistego – najtwardszego i najbardziej odpornego spośród różnych odmian wapieni górnojurajskich. Biegnąc mijamy skałki: Kobyłka, Rogata, Szeroka, Turnia Potockiego i Leśna Baszta.

Z lewej strony towarzyszy nam potok Kluczwoda, zwany również Wierzchówką, będący lewobrzeżnym dopływem Rudawy. W Wierzchowiu znajduje się źródełko, z którego wypływa, a do Rudawy wpada na wysokości Zabierzowa. Nazwa Kluczwoda pochodzi od bardzo krętego biegu potoku, który miejscami meandruje i kluczy pomiędzy stromymi ścianami skalnymi.

Dobiegamy do Zelkowa, a konkretniej do jego części, która nazywa się Gacki. Chwilę wcześniej do trasy naszego biegu dołączył szlak rowerowy. Zaczynamy bieg pod górę, a po 3,3 km od początku trasy razem ze szlakiem rowerowym skręcamy w prawo. Po 1,1 km znów skręcamy w prawo, w ulicę Widokową. Jak sama nazwa wskazuje, widoki są wspaniałe! Podążając przed siebie, dobiegamy do ulicy Modrzewiowej i zaczyna się zbieg. Ponownie skręcamy w prawo i dobiegamy do końca asfaltu.

Rezerwat Przyrodniczy „Dolina Kluczwody”

Po stu metrach skręcamy w lewo na pieszy szlak spacerowy Dolina Kluczwody. My biegniemy dalej nie skręcając ani teraz, ani chwilę później. Wbiegamy do Rezerwatu Przyrodniczego „Dolina Kluczwody”, położonego w środkowej części Doliny Kluczwody. Rezerwat o charakterze leśnym utworzono, by chronić specyficzną dla miejsca roślinność – głównie murawy naskalne, oraz las grądowy, czyli las z dominacją grabu i dębu. Takie lasy występują na żyznych glebach i wytwarzają bogatą, żyzną, ściółkę. Z tego powodu znaczne ich obszary były wycinane pod uprawy rolnicze. W rezerwacie „Dolina Kluczwody” mają dobre warunki, aby rosnąć w swojej naturalnej postaci. Jeżeli mamy zacięcie botaniczne, znajdziemy tu lilię złotogłów i len złocisty. Jeżeli kochamy zwierzęta, przy odrobienie szczęścia możemy zobaczyć sarnę, lisa, bażanta, jerzyka, pustułkę i sójkę, (która, jak co roku, nie wybrała się za morze).

Koniec trasy

W rezerwacie zielonym szlakiem biegniemy najpierw w dół, a potem pod górę, i pokonujemy pętlę długości ok. 1,25 km. Następnie wracamy na czarny szlak, skręcamy w lewo i dobiegamy do parkingu u zbiegu ulic Kluczwody i Jana Pawła II.