Kamieniołomy nad Doliną Racławki

Kopalnia Dolomitu Dubie  została założona w 1963 roku. Metodą odkrywkową wydobywa się tutaj skały pochodzące z okresu dewonu, czyli sprzed ok. 400 milionów lat. Nazywane są one “dolomitami ze Zbrzy” od nazwy położonego nieopodal wąwozu, którym przebiega dalsza część naszej trasy. Posiadają bardzo dobre właściwości techniczne oraz wysoką wytrzymałość i odporność na ścieranie, dlatego używa się ich m.in. jako dodatku do asfaltu i betonu, które stanowią nawierzchnię dróg. W historii kamieniołomu zdarzył się także epizod filmowy, powstały w nim bowiem ujęcia do filmu “Vinci” Juliusza Machulskiego (2004).

Wąwozem Zbrza, chwilami dość stromo pod górę wybiegamy do Dębnika.

Dębnik to niewielka wieś położona około 2 km od startu naszej trasy. Znajdują się tu dwa, nieużytkowane już dziś kamieniołomy (Karmelicka Góra i Wądole), w których wydobywano słynny czarny marmur dębnicki. To właściwie dewoński krystaliczny wapień o charakterystycznym ciemnym kolorze (szarym, grafitowym lub czarnym), szczególnie chętnie wykorzystywany w XVII i XVIII wieku do zdobienia kościołów, jak choćby wykonania głównego portalu do katedry wawelskiej, ale także budynków świeckich (północne skrzydło komnat reprezentacyjnych na Wawelu).

Dębnickie kamieniołomy powstały prawdopodobnie już w XIV wieku, a ich właścicielami byli m.in. karmelitanie z pobliskiej Czernej. w XVIII wieku dzierżawił je sam król Stanisław August Poniatowski. Obecnie teren pozostaje w rękach prywatnych i nie jest dostępny do zwiedzania.

Biegniemy dalej wzdłuż czerwonych znaków ścieżki edukacyjnej w stronę Doliny Racławki.

Zamczysko (428 m n.p.m.) – to niewielkie wzgórze położone na południowym skraju Doliny Racławki miało w wiekach średnich funkcję obronną. Na jego szczycie zachowały się bowiem resztki  budowli w formie niewielkiej prostokątnej budowli z przystającą do niej basztą, a także fosy. Choć do czasów dzisiejszych zachowały się ledwie trudno dostrzegalne fundamenty dawnego zamku, zwyczajowa nazwa wzgórza wpisała się w krajobraz okolicy.

Łom Hrabski (Pisarski) – nieco poniżej Zamczyska przebiegamy (uwaga, stromy zbieg!) obok reliktu niewielkiego średniowiecznego kamieniołomu zwanego Łomem Hrabskim lub Pisarskim. Wprawne oko geologa dostrzeże tutaj czarne marmury dębnickie, a także jedyny w okolicach Krakowa tzw. uskok hercyński, czyli związany z orogenezą hercyńską, czasem, kiedy powstały m.in. Sudety i Góry Świętokrzyskie. Stromą ścieżką zbiegamy na dno Doliny Racławki.

Dolina Racławki – to krajobrazowy rezerwat przyrody o powierzchni niemal 500 hektarów. Nazwę zawdzięcza malowniczym potokowi, który wije się dnem doliny wśród wapiennych grup skalnych, m.in. Skałki z Nyżą i Opalonej. Na terenie rezerwatu znajduje się także wiele jaskiń, jednak nie są one udostępnione do zwiedzania przez turystów. Bogaty jest świat roślinny rezerwatu, do którego zaliczają się m.in. odmiany storczyków, śnieżyczka przebiśnieg, czy orlik pospolity. Dnem doliny wiodą szlaki turystyczne: żółty i zielony.

Skały nad Boiskiem – bieg kończymy przy grupie wapiennych ostańców o wspólnej nazwie Skały nad Boiskiem. Jako że bezpośrednio przy nich leży właśnie boisko piłkarskie, ich nazwy związane są właśnie z wyposażeniem stadionu. Jest zatem Bramka, Słupek, Piłka, Murawa oraz Jupiter. Nasz bieg kończymy przy Trybunie, z której roztacza się widok na całą okolicę (wejście pod samą skałę możliwe tylko dla trenujących tu wspinaczy).