Pętla rowerowa szlakiem dwóch fortów i jedynego w swoim rodzaju szpitala w Kobierzynie
Pętla rowerowa szlakiem dwóch fortów i jedynego w swoim rodzaju szpitala w Kobierzynie
Łatwa, przyjemna trasa rowerowa, która pozwoli nam zwiedzić dwa forty Twierdzy Kraków i zabytkowy kompleks szpitala w Kobierzynie. To przełom XIX i XX w. i czasy austriackie w okolicach Krakowa w czystej formie.
-
Przebieg trasy
Fort Jugowice – Fort Borek – Szpital w Kobierzynie – Fort Jugowice
-
Metryka trasy
- długość trasy: 9 km
- suma podbiegów 260 m
- suma zbiegów: 227 m
-
Mapa trasy
Szczegółowy opis trasy
Ruszamy z parkingu przy forcie Jugowice. A w zasadzie to przed wyruszeniem w trasę zwiedzamy Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego, które się w forcie znajduje.
Fort 52a Jugowice (Łapianka) wybudowano jako uzupełnienie fortów w Borku i Swoszowicach. Nie brał on czynnego udziału w walkach I Wojny Światowej, natomiast po II Wojnie Światowej gospodarowało tutaj wojsko, później prowadzono działalność produkcyjną, co mocno nadwyrężyło jego kondycję. W 2015 roku fort przepięknie odrestaurowano z zachowaniem historycznej substancji. Przy okazji jego zwiedzania można się sporo dowiedzieć o historii harcerstwa oraz obejrzeć ekspozycję dotyczącą samego fortu, jego budowy, funkcji oraz roli.
PAP / Łukasz Gągulski
Po zwiedzeniu Fortu Jugowice wyruszamy w trasę, a konkretniej wjeżdżamy na Szlak Twierdzy Kraków, którym jedziemy do kolejnego odrestaurowanego obiektu. Tym razem jest to Fort 52 Borek.
Z kolei w świeżo wyremontowanym forcie południowym Fortu 52 ½ S, potocznie określanym jako Fort Sidzina, działa Fundacja Pełnia Życia, zajmująca się dziećmi i dorosłym z niepełnosprawnościami. Na teren tego fortu da się wejść, wokół budynku koszar poprowadzona jest ścieżka przyrodnicza.
Po opuszczeniu fortu skręcamy w lewo i, wciąż jadąc Szlakiem Twierdzy Kraków, pedałujemy dalej aż do Klubu Sportowego „Kobierzyn” przy ulicy Spacerowej. Skręcamy w prawo, a następnie, po przejechaniu 200 metrów, w lewo w uliczkę pomiędzy budynki. Na końcu uliczki skręcamy w prawo, a po 100 metrach w lewo na główną aleję prowadzącą do zabytkowego budynku administracyjnego Szpitala Klinicznego im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie, czyli dawnego Zakładu dla Nerwowo i Umysłowo Chorych w Kobierzynie pod Krakowem. Jesteśmy na terenie zabytkowego kompleksu szpitalnego z początku XX wieku. Teren jest ogólnodostępny i spokojnie można się po nim poruszać, a naprawdę warto! Przy głównej alei mijamy Teatr/Dom Kultury szpitala i willę dyrektora i wyjeżdżamy wprost na rondo, przy którym stoi budynek administracji.
Kompleks szpitalny wybudowano w oparciu o koncepcję samowystarczalnego miasta-ogrodu zaliczany był wówczas do najpiękniejszych, najnowocześniejszych i najbardziej funkcjonalnych placówek tego typu w Europie. Na 52 ha, w ogromnym parku wybudowano 15 pawilonów przeznaczonych dla 800 chorych oraz ponad 40 budynków administracyjnych, gospodarczych, mieszkalnych. Szpital posiadał m.in. własną piekarnię, pralnię, elektrociepłownię, warsztaty techniczne i różnego rodzaju warsztaty terapii zajęciowej; ponadto gospodarstwo rolne i ogrodnicze, budynek teatralny, boisko, kaplicę i cmentarz.
W czasie II wojny światowej nadzór nad szpitalem przejęły władze niemieckie i rozpoczęto planową akcję wyniszczania pacjentów. Systematyczne głodzenie spowodowało śmierć wielu z nich w latach 1940-42. Ostateczna eksterminacja miała miejsce 23 czerwca 1942 r., kiedy to ponad 500 chorych wywieziono do Auschwitz i stracono w komorach gazowych. Kilkudziesięciu ciężko chorych, nie nadających się do transportu, stracono na miejscu i pochowano w zbiorowej mogile. Upamiętnia ich piękny pomnik znajdujący się na lewo od szpitalnej kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej. W rzeczywistości jest to średnich rozmiarów kościół.
Po objechaniu kościoła kierujemy się w prawo i mijając z prawej strony bistro, a z lewej budynek prosektorium, dojeżdżamy do granicy kompleksu szpitalnego.
Kierujemy się ostro w tył na lewo i, już poza terenem szpitala, ponownie znajdujemy się na Szlaku Twierdzy Kraków, którym jedziemy aż do Fortu Borek. Odbijamy w prawo i objeżdżamy fort dookoła, a następnie wracamy na szlak, skręcamy w prawo i wracamy na parking pod Fortem Jugowice. To koniec naszej trasy.